Als je maar één app op je nieuwe telefoon mag zetten, welke zou dat dan zijn? Acht honderd miljoen Chinezen hoeven daar niet lang over na te denken. WeChat – Weixin in het Mandarijns – is dé meest gebruikte app van China. Om dat voor elkaar te krijgen, volgde eigenaar Tencent een slimme groeistrategie. Sinds de lancering in 2011 kreeg de chat-app telkens nieuwe functies. Zo kun je naast tekstberichtjes ook foto’s en video’s delen, en kreeg de app al snel ook een op Facebook lijkende news feed. In totaal telt de app wereldwijd ruim een miljard actieve gebruikers, waarvan naar schatting zeker 80 procent in de thuismarkt.


Die razendsnelle groei dankt de app onder meer aan de Chinese blokkade van westerse alternatieven als Facebook. De slimme koppeling met talrijke commerciële toepassingen is echter ook een cruciale factor, én de toevoeging van veelzijdige betaalmogelijkheden (WeChat Pay en Wallet). Daardoor is de Chinese versie van de app tegenwoordig vrijwel onmisbaar in elk aspect van het dagelijks leven. Met WeChat bekijk je het laatste nieuws, luister je podcasts, kijk je of het gaat regenen, maar bestel je ook eten, nieuwe sneakers of een taxi, boek je een hotel en reisverzekering, reserveer je een bioscoopstoel en betaal je de popcorn. In steeds meer grote steden kun je jezelf zelfs officieel identificeren met de app.

App in een app

Met de lancering van het zogeheten Mini Program kreeg die slimme groeistrategie in 2017 een geheel nieuwe dimensie. Daarmee biedt Tencent andere bedrijven en ontwikkelaars de gelegenheid een ‘light-versie’ van hun app op het WeChat-platform aan te sluiten. Met deze ‘app in een app’-optie maken ze hun meest gebruikte app-features eenvoudig beschikbaar voor honderden miljoenen potentiele gebruikers. WeChat-gebruikers kunnen daardoor nu bijvoorbeeld ook hun McDonald’s-spaarpunten beheren binnen hun vertrouwde WeChat-omgeving, het saldo van hun bankrekening checken of het dichtstbijzijnde Tesla-oplaadpunt traceren.

- Advertentie -

Zo groeit WeChat in hoog tempo uit tot dé app die alle andere apps in China overbodig maakt. Experts noemen het daarom al ‘de eerste echte super-app’. De gezamenlijke app stores van Google Android en Apple bevatten ruim 5 miljoen apps, die gebruikers toegang geven tot elke denkbare dienst en informatiebron. Op de gemiddelde mobiele telefoon staan zo’n zestig tot negentig apps. Veel gebruikers zien inmiddels echter door de bomen het bos niet meer. Verreweg de meeste apps worden daardoor niet of nauwelijks gebruikt. Ruim 90 procent van de gemiddelde 2 uur en vijftien minuten dagelijkse app-tijd komt voor rekening van tien favoriete apps, blijkt uit gegevens van mobiele onderzoeker comScore.

De super-app verenigt de functionaliteit van soms wel tientallen nuttige apps. Daarmee ontstaat volgens experts de zo belangrijke seamless experience, oftewel de rimpelloze gebruikservaring. Niet meer telkens opnieuw een andere app openen, maar rimpelloos surfen, spelen, informeren, kopen en afrekenen binnen dezelfde vertrouwde omgeving. Met name de koppeling met een vrijwel universele mobiele betaalmogelijkheid maakt van de super-app een game changer: zelfs Chinese bedelaars ontvangen tegenwoordig giften via een met WeChat te scannen QR-code.

Azië loopt voorop

Ooit dicteerden Silicon Valley, New York en Londen de laatste trends op dit gebied. „Maar tegenwoordig moet je daarvoor echt in Azië zijn”, stelt James Young, de in Hongkong gevestigde fintech-specialist van consultant EY. „Naast de zeer snel groeiende digitale netwerken is de bereidheid van consumenten én toezichthouders om nieuwe technologische mogelijkheden te omarmen hier veel groter dan in het Westen. Met praktische betaalmogelijkheden als kernfunctionaliteit ontstaan zo platformen met een rijk ecosysteem aan relevante diensten. Een zeer serieuze bedreiging voor de traditionele bankensector en concurrerende dienstverleners.”

 


Daarnaast wijst Young onder meer ook naar Grab en Gojek. De van oorsprong Maleisische taxi-app Grab nam in 2018 alle Zuidoost-Aziatische activiteiten van de Amerikaanse concurrent Uber over. Net als WeChat voegt Grab, met een geschatte beurswaarde van 14 miljard dollar, in hoog tempo nieuwe diensten aan zijn platform toe. Tot nu toe konden gebruikers alleen met de app betalen als ze daar een creditcard aan koppelden. Eind december vroeg Grab echter een eigen bankvergunning aan in financiële hub Singapore. Een nieuwe stap in de felle concurrentiestrijd met Gojek. Ook deze vanuit Indonesië opererende super-app (beurswaarde: 10 miljard dollar) strikt bijna wekelijks nieuwe strategische partners. Zo kun je met deze door Google, Visa en Tencent gefinancierde taxi-app nu bijvoorbeeld ook een schoonmaker (Go-Clean), kapster (Go-Glam) of massage (Go-Massage) bestellen. Het aantal (potentiële) super-apps groeit ondertussen snel. De Japans-Koreaanse super app Line heeft bijvoorbeeld ruim 200 miljoen gebruikers. De van oorsprong Colombiaanse super-app Rappi verovert in hoog tempo heel Zuid-Amerika. Daarbij valt op dat super-apps met name in opkomende economieën snel voet aan de grond krijgen. Volgens Young komt dat mede door de nog niet volledig uitgekristalliseerde financiële dienstverlening in deze regio’s. Ook onder westerse consumenten groeit volgens hem echter de vraag naar een ‘app voor alle apps’.

Die visie wordt onder meer ondersteund door een recent rapport van consultant KPMG: ondanks de politieke pogingen om hun macht in te perken werken met name grote Amerikaanse partijen hard aan een eigen super-app strategie. In hun titanenstrijd om exclusieve toegang tot de wereldwijde consument zien zij de super-app als cruciale factor.

Universele betaalfunctie

Een van die partijen is Facebook. ’s Werelds grootste sociale netwerk verbindt zijn Facebook Messenger, WhatsApp en Instagram steeds nauwer met elkaar, en voegt tegelijk steeds meer e-commerce mogelijkheden toe aan zijn platform. Met de inmiddels wat sputterende cryptomunt Libra zou het ook de cruciale universele betaalfunctie kunnen toevoegen. Dat heeft Uber al geregeld. In een recent interview vertelde topman Dara Khosrowshahi dat de taxi-app zich wil ontwikkelen tot het besturingssysteem voor je dagelijkse leven. „Met onze Uber Wallet bestellen gebruikers straks niet alleen taxi’s en eten, maar laten ook boodschappen bezorgen, kopen ze ov-tickets en kunnen ze bijvoorbeeld ook kleine leningen afsluiten”, aldus Khosrowshahi.

 

Naast betaling is er volgens experts nog één andere kwaliteit die van een veelzijdige app een échte super-app maakt: data. Mede om die reden noemen zij vaak dezelfde twee namen als de global super-app van morgen: Amazon en Google [zie ook kader: De super-app van de toekomst]. Naast snelgroeiende betaaldiensten delen ze een zeer gedetailleerd inzicht in de behoeftes van een enorme groep klanten c.q. gebruikers. Nu al is te zien hoe met name Google zijn snelgroeiende aanbod van commerciële diensten binnen specifieke branches steeds verder integreert. Wat dat betekent voor gebruikers en concurrenten zien we nu onder meer al in de reissector. Vorig jaar verdwenen bookingtools Google Flights en Hotels onder de nieuwe Google Travel-paraplu. Die vergroeit op zijn beurt steeds nauwer met Google Maps, de aspirant super-app voor de moderne reiziger. Door de combinatie met onder meer Google Pay, Search, Gmail, Calendar en Maps kan de gebruiker daarmee al zijn zoekopdrachten, bekeken bestemmingen, mogelijke vluchten, trips, hotels en reserveringen nu eenvoudig en overzichtelijk vanuit één centraal punt beheren.IJzersterke feature van Google Maps is Local Guides: de recensies van actieve gebruikers. Google zet stevig in op de promotie van deze waardevolle toevoeging. In 2016 waren er vijf miljoen Local Guides, twee jaar later ruim 120 miljoen. Zij kregen afgelopen jaar de ene na de andere nieuwe feature ter beschikking. Op basis van eerder reisgedrag geeft de ‘For You’-tab nu bijvoorbeeld suggesties voor hotels, lokale excursies, restaurants en zelfs gerechten op het menu die waarschijnlijk in de smaak vallen. Dankzij de integratie van onder meer de Touring Bird-app en restaurantboektool The Fork kan de gebruiker ook direct reserveren en boeken. Zelfs Uber is inmiddels geïntegreerd in Google Maps; een voorrecht waar de taxidienst miljoenen voor betaalt.

 

Som van alle data

Handig voor de gebruiker, maar slecht nieuws voor concurrerende reispartijen. Sinds Google zijn Google Travel en Map-diensten pal naast de zoekresultaten plaatst nam het aantal bezoekers van online reisgids Expedia bijvoorbeeld een enorme snoekduik. „Google knijpt ons volledig af”, aldus Expedia-baas Mark Okerstrom, die vanwege het uitblijven van een goed antwoord onlangs opstapte. Veel andere partijen zien een soortgelijke ontwikkeling. Zo identificeerde reviewsite TripAdvisor het dalende verkeer vanuit Google onlangs als „onze belangrijkste uitdaging van het moment”. Of hun situatie met de verdere uitrol van Googles ‘super-app strategie’ zal verbeteren is zeer de vraag.

Dat geldt dat ook voor de gebruikers. Recent berichtte deze krant bijvoorbeeld over TikTok. Deze Chinese (kandidaat) super-app verzamelde gegevens van jonge kinderen, zonder ouders om toestemming te vragen. Alleen in Nederland telt TikTok al ruim 700.000 veelal jonge gebruikers. „Veel ‘gewone’ apps verzamelen al een flinke hoeveelheid privégegevens van gebruikers”, aldus de Britse belangenorganisatie Privacy International. „Super-apps krijgen nu beschikking over de som van al die data. Bovendien zien we bij WeChat dat ook privacygevoelige toepassingen van overheden, ziekenhuizen, banken en andere instanties in de app worden geïntegreerd. Meer dan ooit is het daarom cruciaal dat toezichthouders scherp gaan toezien op wat voor data dit soort apps allemaal van gebruikers verzamelen, en wat daarmee allemaal gebeurt.”

- Advertentie -